Abstrakt
This paper examines the issue of individual security in the context of serving a prison sentence from a European perspective. The aim of this paper is to assess how European human rights standards, including the case law of the European Court of Human Rights and the guidelines of the Committee for the Prevention of Torture (CPT), impact the physical, psychological, and social safety of persons deprived of their liberty. The paper identifies the main research problem – the tension between protecting society and respecting the rights and dignity of prisoners – and formulates hypotheses regarding both the effectiveness of European standards and the difficulties of implementing them in various prison systems. Methodologically, the article is based on an analysis of international and European law documents, so-called soft law acts, ECtHR case law, and CPT reports, supplemented by comparative methods and content analysis. The research findings indicate that European standards significantly improve the level of individual security, while emphasizingthe need to maintain a balance between protecting society, rehabilitating prisoners, and respecting their dignity.
Bibliografia
Brittani K.L.J., McNeal A. (2016), Juvenile penalty or leniency: sentencing of juveniles in the Criminal Justice System, „Law and Human Behavior”, No. 4.
Coldefy M. (2012), The Evolution of psychiatric care systems in Germany, England, France and Italy: similarities and differences, „Questions d’économie de la santé”, No. 180(1).
Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu (1987), Journal of Laws of 1995, No. 46, item 238, as amended.
Europejski Komitet do spraw Zapobiegania Torturom oraz Nieludzkiemu lub Poniżającemu Traktowaniu albo Karaniu (CPT) (2003), Standardy Europejskiego Komitetu Zapobiegania Torturom. „Merytoryczne” fragmenty Sprawozdań Ogólnych Europejskiego Komitetu Zapobiegania Torturom, Strasbourg.
Gajdus D., Brodowska B. (1998), Europejskie standardy traktowania więźniów (rekonstrukcja standardów oraz ich znaczenie dla polskiego prawa i praktyki penitencjarnej), Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa „Dom Organizatora”, Toruń.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2000), sporządzona 7 grudnia w Nicei, OJ EU 2016, C 202.
Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (1950), sporządzona 4 listopada w Rzymie, zmieniona Protokołami nr 3, 5 i 8 oraz uzupełniona Protokołem nr 2, Journal of Laws 1977, No. 38, item 167.
Maculan A., Ronco D., Vianello F. (2014), Prison in Europe: overview and trends. European Prison Observatory. Detention conditions in the European Union, Criminal Justice Programme of EU, [online: http://www.prisonobservatory.org/upload/PrisoninEuropeOverviewandtrends.pdf [access: 25.08.2025 ]
Murdoch J. (2006), The treatment of prisoners. European standards, Unia Europejska, Strasbourg.
Nowacki M.A. (2002), Europejski Trybunał Praw Człowieka. Orzecznictwo, Kraków.
Nowicki M.A. (2006), Wokół Konwencji Europejskiej. Krótki komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Wolters Kluwer, Kraków.
Pawłowska N. (2007), Prawo podmiotowe więźniów do powierzchni mieszkalnej, „Państwo i Prawo”, No. 6.
Petrażycki L. (1959), Wstęp do nauki prawa i moralności, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Płatek M. (2008), Europejskie Reguły Więzienne z 2006 r., „Państwo i Prawo”, No. 2.
Snacken S., Van Zyl-Smit D. (2008), Principles of European Prison Law and Policy, Oxford University Press, Oxford.
South C.R. Jane, Wood L. Jane (2006), Bullying in prisons: the importance of perceived social status, prisonization, and moral disengagement, „Aggressive Behavior”, No. 5.
Stańdo-Kawecka B. (1998), Prawa osób pozbawionych wolności w świetle orzeczeń organów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Program Unii Europejskiej Phare/Tacis Demokracja, Warszawa.
Szczygieł G.B. (2010), Kara pozbawienia wolności [in:] Melezini M. (ed.), System prawa karnego, t. 6, Kary i środki karne. Poddanie sprawcy próbie, C.H. BECK, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa.
Szymański T. (2006), Międzynarodowe standardy wykonywania kary pozbawienia wolności i ich respektowanie w polskim systemie penitencjarnym, „Przegląd Więziennictwa Polskiego”, No. 50.
Śliwowski J. (1978), Prawo i polityka penitencjarna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Toruń.
Tobis A. (1978), Prawo penitencjarne i polityka penitencjarna, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Walczak S. (1972), Prawo penitencjarne. Zarys systemu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Wzorcowe Reguły Minimalne Postępowania z Więźniami (1955), przyjęte w Genewie przez Pierwszy Kongres Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zapobiegania Przestępczości i Postępowania ze Sprawcami Przestępstw, zaaprobowane przez Radę Gospodarczą i Społeczną w rezolucjach 663C (XXIV) z dnia 31 lipca 1957 r. oraz 2076 (LXII) z dnia 13 maja 1977 r.

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Robert Sito, Katrzyna Cyrkun, Mariusz Kuliński
